De bediening des avondmaals zal alleen geschieden waar toezicht is van ouderlingen, volgens kerkelijke orde, in een openlijke samenkomst der gemeente.
Het avondmaal mag niet bediend worden waar geen kerkeraad is om toezicht te houden.
“Men zal geen avondmaal des Heeren uitreiken waar geen forme van gemeente is, dat is, waar niet enige ouderlingen en diakenen zijn, die zowel op de aanneming en regering dergenen die toegelaten worden achthebben als de dienaren des woords” (Dordrecht 1574).
“Het avondmaal des Heeren behoort niet in die plaatsen bediend te worden, waar nog geen kerkelijke ordening gesteld is” (Dordrecht 1578).
|234|
“Ter plaatse waar nog geen kerkelijke ordening is, zal men eerst ouderlingen en diakenen bij provisie stellen” (’s-Gravenhage 1586; Dordrecht 1618/19).
Avondmaalsbediening aan zieken buiten de samenkomst der gemeente, moet meer nog dan de huisdoop worden afgewezen, omdat de viering als gemeente tot het wezen van het sacrament behoort.
“Of men ten tijde des avondmaals aan de zieke belijdende
leden die lang te bed gelegen hebben, het avondmaal in hun huizen
bedienen zal, vooral zo daar enige vorm van kerk verzameld
ware?
Is geantwoord, neen; en dat men de sacramenten niet bedienen zal
dan in de algemene verzameling, ter plaatse waar de gemeente
gewoonlijk samenkomt” (Middelburg 1581).
“De synode besluit in zake krankencommunie de besliste uitspraak te doen, dat het geenszins wenselijk is tot het invoeren der krankencommunie als kerkelijk gebruik over te gaan” (Middelburg 1933).
In zake de avondmaalsbediening in gestichten staat de zaak anders, daar hier ook — zij het slechts met een deel der gemeente, doch dat is in stadsgemeenten ook het geval — dienst des woords kan worden belegd.
“De synode besluit, dat het aan de kerkeraad ener gereformeerde kerk geoorloofd is op eventueel ingekomen verzoek het heilig avondmaal te bedienen in stichtingen, die op het grondgebied dier kerk liggen en wel ten bate van de leden der gereformeerde kerken, die aldaar korter of langer tijd verpleegd worden en die zonder grote bezwaren de gewone samenkomsten der gemeente niet kunnen bezoeken, mits de kerkeraad bij deze avondmaalsbediening vertegenwoordigd is en ook andere leden der gereformeerde kerken, die als verplegers enz. aan deze stichtingen verbonden zijn, aan deze avondmaalsbediening deelnemen” (Leeuwarden 1920).
“De synode spreekt uit, dat er geen bezwaar tegen kan bestaan voor zieken en ouden van dagen officiële diensten te beleggen, bijzonder ook voor de viering van het heilig avondmaal” (Utrecht 1943-45).