|217|
Die bedienaars van die Woord en ook die professore aan die Teologiese Skool moet die drie Formuliere van Eenheid soos vasgestel op die Sinode van Dordrecht 1618-19 onderskryf en onderteken en die wat weier om dit te doen, moet metterdaad in hulle diens geskors word deur die kerkraad of klassis, en in die geval van professore, deur die nasionale sinode, totdat hulle hul daaroor volledig verantwoord het. As hulle hardnekkig weier, moet hulle heeltemal van hulle diens afgesit word.
Ook die ouderlinge en die diakens en diegene wat deur ’n klassis as proponente toegelaat word, moet die genoemde Formuliere van Eenheid onderskryf en onderteken.
In hierdie boek gaan dit nie om die vraag waarom die Belydenisskrifte onderskryf en onderteken moet word en die geskiedenis daarvan nie; dit kan in handleidings by die Kerkorde opgelees word.
Hier gaan dit slegs om die praktiese uitvoering daarvan en die praktiese konsekwensies by weiering om te onderskryf en te onderteken.
Hierdie terme het nie dieselfde betekenis nie. Ook is dit nie só (soos soms beweer word) dat die Belydenis met die „Ja” by bevestiging in die amp onderskryf word, en met ondertekening van die Ondertekeningsformulier onderteken word nie.
Trouens, by bevestiging in die amp word daar geen direkte eksplisiete onderskrywing van en binding aan die Belydenis beloof nie.
„Onderskrywing” van die Belydenis word wel veronderstel by bevestiging in die amp.
|218|
Wanneer ’n bevestigde ampsdraer ná die bevestiging die Ondertekeningsformulier aanhoor, onderskryf hy die Belydenis stilswyend in sy hart; wanneer hy daarná die Ondertekeningsformulier onderteken, bekragtig hy daarmee sy onderskrywing van die Belydenis.
Die Ondertekeningsformuliere waardeur die Belydenisskrifte deur predikante, proponente asook ouderlinge en diakens onderskryf en onderteken word, is in die Kerkordeboekie op p. 82-84. Dié vir teologiese professore is in die Handelinge van Sinode 1988, p. 409, punt 2.5.
By sommige is daar beswaar om die Ondertekeningsformulier voor die gemeente te onderteken na bevestiging in die amp. Die rede vir hierdie beswaar is vir my volkome duister.
Soms word as rede aangevoer dat ondertekening van die Ondertekeningsformulier impliseer dat die „Ja” van belofte by bevestiging in die amp, nie opreg bedoel en daarom nie voldoende was nie; dit moet nou met ’n handtekening bekragtig word.
So ’n argumentasie is totaal van die punt af, om die eenvoudige rede (soos alreeds eerder aangetoon is) dat by bevestiging in die amp geen direkte eksplisiete onderskrywing van en binding aan die Belydenis beloof word nie; met ondertekening van die Ondertekeningsformulier word so ’n onderskrywing en binding wel beloof.
Soos op p. 36 uitvoerig beredeneer, behoort die ondertekening plaas te vind direk ná die bevestiging in die amp, in teenwoordigheid van die hele gemeente.
In artikel 53 word bepaal dat predikante en professore wat weier om die Belydenis te onderskryf en te onderteken, metterdaad in hul diens geskors moet word totdat hulle hul daaroor volledig verantwoord het.
Alhoewel daar in artikel 54 nie sodanige bepaling is in geval van ouderlinge en diakens nie, spreek dit vanself dat by weiering om te
|219|
onderskryf en te onderteken, soortgelyk opgetree moet word as in die geval van predikante en professore.
In die geval van proponente, wat nog nie in enige besondere diens bevestig is nie en dus nie in die diens geskors kan word nie, moet die partikuliere sinode (wat die eksaminering en beroepbaarstelling en ondertekening van die Ondertekeningsformulier hanteer het), die beroepbaarstelling nietig verklaar — aanvanklik voorlopig, en by hardnekkige weiering finaal. Die konsekwensie hiervan sal wees dat die voormalige proponent se „proponentstatus” hom ontneem word. Indien hy later tot besinning kom, sal hy van nuuts af by dieselfde partikuliere sinode moet aansoek doen om weer geëksamineer te word met die oog op beroepbaarstelling.
Die begrip „metterdaad” in hierdie artikel het die konnotasie van „onmiddellik”.
Dit beteken dus dat die tugproses onmiddellik ná die weiering om te onderteken, ’n aanvang moet neem.
[Die terminologie „kerkraad of klassis” in hierdie artikel is vreemd, veral in die lig van artikels 30 en 79 KO. Die voorlopige skorsing is volgens artikel 79 die prerogatief van die kerkraad. Slegs indien die kerkraad sou weier om sy roeping tot tugoefening uit te voer, mag (en moet) die klassis optree en doen wat des kerkraads is].
In die geval van ’n predikant moet die kerkraad onmiddellik onder leiding van die konsulent vergader en die predikant dadelik voorlopig skors volgens artikel 79 KO.
Die deputate van die twee naburige kerke wat vir die bevestiging
teenwoordig was, kan nie daarna met die kerkraad as
classis contracta (kyk p. 33 hiervan, asook art. 79 KO)
konstitueer nie, en wel om die volgende redes:
➢ hulle het, kragtens hul geloofsbrief, nie van die kerkrade wat
hulle gestuur het, opdrag en volmag ontvang om namens die
betrokke kerkrade in ’n tugsaak op te tree nie, maar
slegs by ’n bevestiging;
|220|
➢ vir die bevestiging van ’n predikant is slegs twee lede van elke naburige kerk nodig (gewoonlik die predikant en een ouderling, kyk p. 33); vir ’n tugsaak teen ’n predikant, egter, word drie lede van elke naburige kerk benodig: die predikant of konsulent en twee ouderlinge, kragtens besluit van die Sinode van 1936 (Handelinge p. 93-94, art. 87. Kyk ook p. 292 hiervan).
Indien daar dus hardnekkige weiering by ’n predikant is om die Ondertekeningsformulier te onderteken, sal die kerkraad onmiddellik ’n nuwe classis contracta moet oproep om die tug verder te voer kragtens artikel 79 KO.
[Daar bestaan ’n siening dat wanneer ’n predikant tydens die bevestiging in die amp weier om die Belydenis te onderskryf, dit die konsekwensie het dat die losmaking kragtens artikel 10 KO verval. Daarom moet die kerkraad wat losgemaak het, die saak behandel.
Hierdie siening is nie korrek nie, om die eenvoudige rede dat daar nie tydens bevestiging in die amp geleentheid bestaan vir ’n predikant om instemming met die Belydenis te weier nie; dit kan slegs geskied indien hy sou weier om die Ondertekeningsformulier te onderteken. Maar op daardie stadium is die predikant reeds bevestig in die „nuwe” kerk, en val hy dus nie meer onder die jurisdiksie van die kerk wat losmaking verleen het nie (kyk p. 50 hiervan: „Kerklike verbintenis in die periode tussen losmaking en bevestiging”: die losmaking geld vanaf die dag dat die predikant in die „nuwe” kerk bevestig is.)].
In die geval van teologiese professore sal die Kuratorium (as verteenwoordigers van die nasionale sinode) onmiddellik opgeroep moet word om te oordeel oor voorlopige skorsing; by hardnekkige weiering tot ondertekening moet die Breë Kuratorium (as verteenwoordigers van die nasionale sinode) opgeroep word om te oordeel oor afsetting uit die amp (kyk Handelinge Sinode 1994, p. 465, punt 5.4).
In die geval van ’n ouderling of diaken, moet die kerkraad onmiddellik optree kragtens artikel 79 KO: hy moet self dadelik voorlopig skors; by hardnekkige weiering om te onderteken moet ’n classis contracta opgeroep word om te oordeel oor afsetting uit die amp.