|159|
Op meerdere vergaderinge presideer ’n bedienaar van die Woord en die werk van die praeses is om voor te dra en te verduidelik wat behandel moet word, toe te sien dat elkeen op sy beurt spreek, om die wat redetwis en alte heftig spreek die swye op te lê, en as hulle geen gehoor gee nie, die gepaste sensuur oor hulle uit te oefen. Sy amp hou op as die vergadering beëindig is.
(Kyk by hierdie artikel Bylae "C" agter in hierdie boek).
[Opmerking: Wat in hierdie artikel bepaal word vir die voorsitter van ’n meerdere vergadering, geld oor die algemeen ook van die voorsitter van ’n kerkraadsvergadering].
Omdat Christus Self sy kerk regeer deur sy Woord en Gees, moet ’n bedienaar van die Woord voorsitter wees in kerklike vergaderings. (Vir beredenering in hierdie verband, kyk by art. 37 bl. 168.)
Die werk van die voorsitter kan in vier dele verdeel word:
➢ hy moet voordra en verduidelik wat behandel moet word;
➢ hy moet toesien dat elkeen op sy beurt spreek;
➢ hy moet die wat „redetwis” en alte heftig spreek, die swye
oplê;
➢ hy moet „gepaste sensuur” uitoefen oor diegene wat nie sy
reëlings gehoorsaam nie.
Hierdie taak van die voorsitter vereis dat hy homself deeglik moet voorberei en goed op hoogte moet wees van die inhoud van die agenda.
Hy moet nie slegs op hoogte wees van die volgorde van die verskillende agendapunte nie, maar hy moet homself ook intensief voorberei op die inhoud van elke agendapunt.
|160|
Vir die voorsitter van ’n kerkraadsvergadering is dit nie so moeilik nie, aangesien hy vooruit weet dat hy voorsitter van die vergadering is, asook wat in die vergadering behandel sal word.
In die geval van die voorsitter van ’n meerdere vergadering (behalwe waar die voorsitter volgens toerbeurt optree) is dit egter ’n ander storie; want geen predikant weet by voorbaat al dat hy voorsitter sal wees nie. Tog hoef dit nie ’n probleem te skep nie, want elke afgevaardigde na ’n meerdere vergadering moet homself deeglik voorberei vir die vergadering aan die hand van die agenda wat betyds beskikbaar is.
Die predikant wat verkies word as voorsitter van ’n meerdere vergadering, behoort dus alreeds voor die aanvang van die vergadering goed voorbereid te wees vir sy taak.
Ook gedurende die verloop van ’n meerdere vergadering moet die voorsitter hom vir elke dag se werksaamhede deeglik voorberei. Hy moet byvoorbeeld vooraf kommissierapporte wat sal dien, intensief bestudeer sodat hy nie slegs weet wat daarin staan nie, maar ook duidelike leiding kan gee aan die vergadering.
’n Onvoorbereide voorsitter is ’n ramp vir enige vergadering!
Die voorsitter moet spreekbeurte reël soos dit aangevra word. ’n Goeie reëling in meerdere vergaderings is dat die ondervoorsitter ’n lys van sprekers saamstel, wat dan aan die voorsitter beskikbaar gestel word. By die samestelling van sulke „sprekerslyste” is dit goed dat die ondervoorsitter die volgorde van sprekers afwissel, sodat diegene wat ’n vorige keer eerste gepraat het, met ’n volgende geleentheid in die middel praat, en dan weer laaste, ensovoorts.
Om te voorkom dat die beredenering van sake ontaard in debatvoering, behoort geen vergadering as ’n reël meer as een spreekbeurt per afgevaardigde per agendapunt toe te staan nie. (Dit geld natuurlik nie toeligters, appellante en verweerders nie.)
’n Kerklike vergadering moet in alle opsigte ordelik verloop, tot eer van die Hoof van die kerk. Daarom moet die voorsitter ferm en beslis
|161|
orde handhaaf in die vergadering. Hy moet nie toelaat dat humeure opvlam, selfbeheersing verlore gaan en redelikheid sneuwel nie. Daarom het hy die reg (en die plig) om persone wat hulleself nie kan beheer nie, tot orde te roep en die swye op te lê. Hy mag selfs ’n persoon tydens sy spreekbeurt aansê om te swyg en te gaan sit.
Geen voorsitter wat sy sout werd is, sal toelaat dat ’n kerklike vergadering ontaard in ’n hoërskool- debat of ’n parlementsitting nie!
Indien dit sou gebeur dat iemand hom nie wil onderwerp aan die reëling van die voorsitter nie, moet die „gepaste sensuur” oor hom uitgeoefen word.
„Sensuur” in hierdie artikel het niks te doen met tugoefening
volgens artikels 76-79 KO nie. Dit veronderstel slegs verskeie
moontlike dissiplinêre optredes deur die voorsitter:
➢ skerp vermaning/bestraffing;
➢ verskoning vir verkeerde optrede eis;
➢ uit die vergadering uitstuur.
In die laasgenoemde geval moet die vergadering in die oortreder se afwesigheid sy optrede beoordeel; indien nodig, moet die vergadering wat hom afgevaardig het, van sy verkeerde optrede in kennis gestel word vir verdere handeling. (Uiteindelik behoort so ’n situasie by die oortreder se kerkraad tereg te kom, wat dan met gepaste tug teenoor hom moet optree.)
Dit mag soms gebeur dat ’n vergadering in totale wanorde verval. In so ’n geval mag die voorsitter die vergadering verdaag vir ’n korter of langer periode, sodat gemoedere kan kalmeer en/of advies ingewin kan word.
Vir die deugdelike verloop van sake in enige vergadering is dit noodsaaklik dat die voorsitter onpartydig moet wees. Niemand moet voel dat hy, of die saak wat hy stel, benadeel word deur ’n partydige voorsitter nie.
|162|
Die voorsitter moet ook nie uit die voorsitterstoel sy mening blatant of subtiel aan die vergadering opdwing nie, al voel hy ook hoe sterk oor ’n bepaalde saak.
As daar sake aan die orde kom waarby die voorsitter direk of indirek betrokke is, moet hy vir die duur van so ’n saak die leiding oordra aan die ondervoorsitter.
Indien die voorsitter sy mag/beperkinge as voorsitter oorskry, kan die vergadering onder leiding van die ondervoorsitter gepaste stappe neem. Dit kan insluit vermaning of selfs ontheffing van sy pligte as voorsitter, waarná ’n ander voorsitter gekies moet word. Ook in hierdie geval sal die vergadering wat hom afgevaardig het, in kennis gestel moet word vir verdere optrede.