|203|
Sake vir behandeling op meerdere vergaderings moet nie opgestel word voordat die besluite van die voorgaande sinodes oor die voorgestelde punte nagegaan is nie, sodat wat eenmaal afgehandel is, nie weer voorgestel word nie tensy dit noodsaaklik geag word om iets te verander.
Die kernbetekenis van hierdie artikel is die voorkoming van ’n eindelose herhaling van dieselfde saak: „... sodat wat eenmaal afgehandel is, nie weer voorgestel word nie ...”.
In die praktyk gebeur dit soms dat ’n mindere vergadering nie kan berus in die besluit van ’n meerdere vergadering nie — veral as dit gaan om ’n „voorstel” wat die betrokke mindere vergadering in die meerdere vergadering gemaak het. Om so ’n mindere vergadering dan toe te laat om eindeloos met dieselfde „voorstel” na die meerdere vergadering te kom, is eenvoudig ’n verloëning van die Skriftuurlike gedagte van: „... die Heilige Gees en ons het besluit ...” (Handelinge 15: 28).
Meerdere vergaderings moet die kernbetekenis van hierdie artikel streng handhaaf, ten einde onnodige herhaling van dieselfde saak te voorkom.
Wat hierbo gesê is, beteken nie dat alle besluite van kerklike vergaderings onveranderlik is nie; slegs die Woord van God is onveranderlik. Dit mag soms wel noodsaaklik wees om iets te verander.
Byvoorbeeld:
➢ ’n besluit is miskien geneem op grond van ’n verkeerde verstaan
van die Woord van God;
➢ tye het sodanig verander dat ’n besluit oor ’n middelmatige
saak nie meer toepaslik is nie;
➢ ’n besluit het nie rekening gehou met alle omstandighede nie.
|204|
Om so ’n verandering bewerkstellig te kry, moet die regte metode gebruik word.
En die regte metode is nie om oor en oor met dieselfde voorstel na die vergadering te kom nie. So ’n herhaling word deur artikel 46 afgesny.
Daar moet by wyse van ’n beswaarskrif, of ’n versoek tot revisie, of ’n beskrywingspunt duidelik aangetoon en bewys word waarom so ’n verandering noodsaaklik is.
Die Sinode van 1964 (Handelinge p. 444 e.v.) het ’n vaste prosedure vir die behandeling van beswaarskrifte voorgeskryf.
Hierdie prosedure is egter na aanleiding van ’n beswaarskrif deur die Sinode van 1991 geskrap. In die plek daarvan het hierdie Sinode besluit dat alle beswaarskrifte „sake” is wat onder artikel 33 KO tuisgebring kan word, en die kerklike weg (die weg van art. 33 KO) moet volg (Handelinge p. 526-528).
Aansluitend hierby het die Sinode van 1994 besluit dat op p. 69 van die Kerkordeboekie (bepalings by art. 33 KO) punt 4 soos volg aangevul word: „... sodat alleenlik opdragte van partikuliere sinodes en sake onder artikel 46, KO ter tafel geneem mag word ...” (kursiefgedrukte woorde is die aanvulling, J.V.) Hierdie Sinode het egter ook besluit dat alle sake onder artikel 46 KO onder gewone omstandighede op die gewone kerklike weg van artikel 33 KO in behandeling geneem sal word (Handelinge p. 53-54).
Beteken die wysigings deur genoemde Sinodes nou dat mindere vergaderings die besluite van meerdere vergaderings kan wysig of nietig kan verklaar?
Dit is glad nie die bedoeling en draagwydte van bogenoemde wysigings nie. Dit sou neerkom op ’n onregmatige vetoreg wat aan mindere vergaderings toegeken word en wat stry met artikel 30.
Die bedoeling is slegs dat mindere vergaderings, op wie se agenda nou so ’n beswaarskrif teen die besluit van ’n meerdere vergadering verskyn, so ’n beswaar wel kan beoordeel; (die beoordeling deur die
|205|
mindere vergadering kan byvoorbeeld wees dat so ’n beswaar wel geldig is en verder deurgestuur moet word; of dit kan wees dat die beswaar nie geldig is nie en dus nie verder deurgestuur word nie; in so ’n geval „stop” die beswaar net daar, aangesien die betrokke mindere vergadering dit nie verder deurstuur nie; indien die beswaarde nog daarmee verder wil gaan, is die ordelike wyse van optrede dat hy teen die besluit van die mindere vergadering appelleer).
Die mindere vergadering kan die beswaar dus wel behandel (in die sin van beoordeel), maar dit nie afhandel nie (in die sin van ’n wysiging aan of nietigverklaring van die meerdere vergadering se besluit). Die afhandeling (in die sin van wysiging of nietigverklaring) berus uitsluitlik by die vergadering wat die oorspronklike besluit geneem het.