III.1. Inleiding

In het vorige hoofdstuk hebben we de problematiek van de kerkelijk werker in de praktijk geanalyseerd. In dit hoofdstuk onderzoek ik de kerkordelijke discussie en besluitvorming inzake de kerkelijk werker.

De beroepskracht kerkelijk werker wordt in de kerkorde geïntroduceerd met de hervormde kerkorde van 1951. Andere kerken volgen later. Zowel de synode van de Nederlandse Hervormde Kerk (NHK) als die van de Gereformeerde Kerken in Nederland (GKN) heeft gedurende een lange periode gediscussieerd over en besluiten genomen inzake de positie van de kerkelijk werker. We beginnen daarom met deze twee kerkgenootschappen. Zij hebben zich verenigd met de Evangelisch-Lutherse Kerk (ELK) in de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) na een periode die bekend staat als Samen-op-Weg (SoW). Daarom analyseren we de besluitvormingsprocessen van ELK, SoW en PKN aansluitend. Vervolgens analyseren we de andere kerkgenootschappen in de protestantse traditie. Daaraan voegen we een verkennende analyse toe van de Rooms-Katholieke Kerk (RKK).

Van elk protestants kerkgenootschap beschrijven en analyseren we het kerkelijke besluitvormingsproces chronologisch, voor zover er sprake is van een proces, en de huidige situatie. De RKK bespreken we voor zover noodzakelijk om aan te tonen dat deze kerk te maken heeft met een vergelijkbaar vraagstuk. Voordat we de synodale discussie en kerkordelijke besluitvorming analyseren, geven we een beknopte inleiding op de gereformeerde kerkorde en de positie van de kerkelijk werker in de kerk volgens het gereformeerde kerkrecht. We doen dat om tot een goed verstaan van de problematiek van de positie van de kerkelijk werker te kunnen komen. De structuur van dit hoofdstuk is deze: Ik begin met een korte inleiding op het karakter van het gereformeerde kerkrecht en betrek daarin de kerkelijk werker. Vervolgens bespreek ik de besluitvorming van de Nederlandse Hervormde Kerk (NHK), de Gereformeerde Kerken in Nederland (GKN), de Evangelisch-Lutherse Kerk (ELK), Samen-op-Weg (SoW) en de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). Daarna behandel ik de andere kerken in Nederland, te weten: de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK), de Gereformeerde Gemeenten (GG), de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt (GKV), de Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK) en de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland (RKK).