Artikel 19

Procedure voor wijziging van de kerkorde
(agenda 3.1)

06-09-02

Commissie: deputaatschap Kerkrecht en kerkorde

Materiaal:

1. Acta GS Leusden art. 43, besluit 1b met bijbehorende grond. Hierin krijgen te benoemen depu- taten Kerkrecht en kerkorde opdracht zich te bezinnen op een procedure voor wijziging van de kerkorde;
2. rapport van deputaten voor kerkrecht en kerkorde, hoofdstuk 16. Deputaten onderscheiden twee procedures voor wijziging van de kerkorde.

Besluit:

1. te onderscheiden tussen twee procedures voor wijziging van de kerkorde, afhankelijk van de vraag of slechts tekstuele aanpassing wordt verlangd dan wel een inhoudelijke wijziging aan de orde is;
2. voorstellen die slechts tot tekstuele aanpassingen leiden, kunnen door de generale synode zelf worden gerealiseerd. Daarbij geldt niet de eis dat het voorstel vooraf aan de plaatselijke kerken ter kennis is gebracht;
3. de volgende procedure vast te stellen voor een algehele herziening van de kerkorde en bij inhoudelijke herziening van afzonderlijke bepalingen van de kerkorde:
a. voorstellen die structurele en/of inhoudelijke wijzigingen behelzen, behoren tijdig in de kerkelijke weg te worden voorbereid;
b. nadat vervolgens op de generale synode besluitvorming in eerste lezing heeft plaatsgevonden, beraden de kerken zich op classisniveau over de voorgestelde teksten, en zenden hun consideraties in bij de generale synode;
c. uiterlijk een half jaar nadat de voorgestelde teksten naar de kerken zijn gezonden, stelt de generale synode in tweede lezing de definitieve tekst vast bij meerderheid van stemmen, na beraad over de ingediende consideraties;
d. bij de vaststelling in tweede lezing is amendering mogelijk. Daarbij geldt als voorwaarde dat de consideraties daartoe aanleiding geven. Voor het realiseren van een amendement in de tweede fase is een gekwalificeerde meerderheid van drievierde van het aantal uitgebrachte stemmen vereist.

Gronden:

1. deputaten hebben aangetoond dat een dergelijke verdeling verhelderend werkt;
2. tekstuele aanpassingen vinden hun oorzaak als regel in voor allen heldere externe omstandigheden, waarbij niet meer gebeurt dan het actualiseren van die omstandigheden in de tekst van de kerkorde. Uit de aard van die zaak hoeven mindere vergaderingen daar niet ook nog mee belast te worden;
3. het hoort bij de aard van ons kerkverband dat alle kerken betrokken worden bij structurele en inhoudelijke wijzigingen van de kerkorde;
4. om de stroom van reacties te kanaliseren en tegelijk toch alle plaatselijke kerken erbij te betrekken is de classis de meest aangewezen vergadering om de consideratie te laten plaatsvinden;
5. een procedure van classicale consideratie is een brede raadpleging, waarbij de classes zowel instemmende als kritische notities kunnen maken. Zo’n procedure lijkt een geschikt middel om kerkelijke betrokkenheid en draagvlak gestalte te geven;
6. de synode die in eerste instantie over een wijziging beslist heeft, behoort die wijzigingsprocedure zelf af te ronden.

Aanwezig zijn als deputaten mr. F.T. Oldenhuis, ds. H. Pathuis, ds. J.B. de Rijke en prof. dr. M. te Velde.
Het voorstel wil onderscheiden tussen zaken van tekstuele aard en ingrijpender zaken en wil de snelheid van afhandelen bevorderen. Dezelfde synode kan de overwegingen van de classes over voorgestelde wijzigingen meenemen, indien de voorstellen aan het begin van de synode aan de orde komen.
Ds. A. de Jager dient een amendement in om zo’n zaak toch voor te leggen aan de volgende synode. Dit wordt niet gesteund.
Het voorstel wordt aangenomen met één onthouding. De afgevaardigde ds. Pathuis blijft als deputaat buiten stemming.