Een rechtspersoon, bijvoorbeeld een plaatselijke gemeente, kan verplichtingen aangaan, kopen en verkopen en dergelijke. De rechtspersoon doet dat door mensen die voor hem optreden. Zij nemen het besluit tot de koop en zetten hun handtekening onder de koopakte. In de kerkorde is nauwkeurig vastgelegd wie bevoegd zijn om voor de kerkelijke rechtspersonen op te treden. Daarbij wordt in de kerkorde een onderscheid gemaakt tussen de zorg voor de vermogensrechtelijke aangelegenheden, de verzorging van de vermogensrechtelijke aangelegenheden en de vertegenwoordiging. Hieronder worden deze begrippen uitgelegd. Bij de verschillende rechtspersonen worden deze begrippen concreter ingevuld.
De zorg voor de vermogensrechtelijke aangelegenheden van de rechtspersoon legt de kerkorde bij de desbetreffende ambtelijke vergadering (art. XIII-1). Zo heeft de kerkenraad de zorg voor de vermogensrechtelijke aangelegenheden van de gemeente en de generale synode de zorg voor de vermogensrechtelijke aangelegenheden van de kerk. Die zorg betekent dat de ambtelijke vergadering het algemene beleid bepaalt en de begroting vaststelt. In een gemeente bijvoorbeeld bepaalt de kerkenraad welke zaken prioriteit verdienen en waaraan de inkomsten en het vermogen worden besteed.
Van de zorg onderscheidt de kerkorde de verzorging. Hieronder wordt verstaan
|260|
het beheren van de vermogensrechtelijke aangelegenheden binnen het kader van het vastgestelde algemene beleid en de vastgestelde begroting. Binnen dat kader heeft de instantie aan wie de verzorging is toevertrouwd een eigen beleidsruimte. Onder het beheer vallen alle beheersdaden zoals het verzorgen van archieven en registers, het onderhouden van de goederen, geldwerving enzovoort. De verzorging kan ook het beschikken over de vermogensrechtelijke aangelegenheden inhouden. De instantie aan wie dit beschikken is toevertrouwd is bevoegd (binnen het door de ambtelijke vergadering gestelde kader en met inachtneming van de regels die de kerkorde stelt) te besluiten over bijvoorbeeld verkoop van goederen die aan de rechtspersoon toebehoren. In een plaatselijke gemeente omvat de verzorging zowel het beheren als het beschikken (zie § 12.3.2 en § 12.4.2).
De vertegenwoordiging wordt toevertrouwd aan in de kerkorde genoemde personen. Deze zijn gemachtigd om de rechtspersoon te vertegenwoordigen bij de uitvoering van de besluiten. Als zij namens de rechtspersoon een handtekening zetten onder een verkoopakte, dan is de rechtspersoon daardoor gebonden. De kerkorde noemt steeds de voorzitter en secretaris van de betreffende ambtelijke vergadering of van de betreffende beherende instantie dan wel hun aangewezen vervangers. Met de bepaling dat er vervangers worden aangewezen (bijvoorbeeld in ord. 11-5-1) wordt bedoeld dat er altijd vervangers dienen te zijn en dat deze niet pas moeten worden aangewezen op het moment dat de eerste vertegenwoordigers verhinderd zijn.