|136|

Artikel 31

 

Wat op ’n kerklike vergadering met meerderheid van stemme besluit is, moet as vas en bindend beskou word tensy bewys word dat dit in stryd is met Gods Woord of die artikels van die Kerkorde. As iemand egter ’n klagte het dat hy deur die uitspraak van ’n mindere vergadering verongelyk is, kan hy hom op ’n meerdere vergadering beroep.

 

Kerklike vergadering.

Die beginsel wat in hierdie artikel gestel word, naamlik dat besluite wat met meerderheid van stemme geneem is, vas en bindend is, geld nie slegs meerdere vergaderings nie, maar alle kerklike vergaderings, insluitende kerkraadsvergaderings.

 

Kworum.

Geen besluite mag deur ’n kerklike vergadering geneem word sonder dat daar ’n kworum is nie (kyk hiervoor p. 124). Sulke besluite het hoegenaamd geen geldigheid nie.

 

Meerderheid van stemme.

Op p. 24 is gestel dat in kerklike vergaderings besluite oor alle sake met volstrekte meerderheid geneem moet word.

 

Konformering.

Die Skrif leer uitdruklik dat Christus Self sy kerk regeer deur sy Woord en Gees; Hy gebruik egter in die regering van sy kerk ook mense wat Hy daartoe roep. Daarom is die bepaling van die meerderheidstem in hierdie artikel nie simplisties ’n kwessie van die meerderheid wat die minderheid oorheers nie. Die belangrike onderliggende gedagte hier is dat die minderheid, meestal stilswyend, met die meerderheid konformeer. ’n Voorsitter kan ook, ter wille van volle duidelikheid, vra of almal wat in die minderheid gestem het, met die meerderheid konformeer.

|137|

Indien iemand nie in die meerderheidsbeslissing kan berus nie, mag hy nie eiewillig die besluit „tersyde stel” en maak asof so ’n besluit nie bestaan nie. Hy moet hom aan die genome besluit hou omdat dit vas en bindend is (kyk verder by hierdie artikel), en kennis gee van beswaar of appèl.

 

Twee derde meerderheid?

Daar bestaan ’n opvatting dat, veral in geval van gewigtige sake, dit noodsaaklik/gewens is dat besluite met ’n meerderheid van twee derdes geneem moet word. So ’n siening is beslis nie Gereformeerd nie, maar kollegialisties.

Hierdie manier van doen wek baie beslis die persepsie dat besluitneming in kerklike vergaderings bloot ’n kwessie is van die meerderheid wat die minderheid oorheers. Ook tas dit die beginsel aan wat in die vorige onderafdeling gestel is, naamlik dat Christus Self sy kerk regeer deur sy Woord en Gees. In kerklike vergaderings word daar nie menslike opvattings teen mekaar opgeweeg om sodoende vas te stel watter opvatting voorkeur moet geniet nie. Maar in kerklike vergaderings word gevra wat die Here in sy Woord sê.

Daarom is die gedagte van besluitneming deur middel van twee derde meerderheid beslis nie aanvaarbaar in die Gereformeerde kerkregering nie.

By wyse van voorbeeld word die volgende (absurde) voorval genoem (wat werklik plaasgevind het):

’n Klassis behandel ’n appèl van ’n lidmaat teen sy kerkraad. Die appèlkommissie se bevinding en aanbeveling (dat die appèl slaag) word aanvaar met 12 stemme teen 9. Die toerbeurt-voorsitter haal aan uit ’n kerkorde-handleiding van professor A, dat in geval van gewigtige sake besluitneming moet plaasvind met ’n twee derde meerderheid; die klassis aanvaar die voorsitter se „leiding” (miskien moet dit wees „lyding”) en die vorige besluit word nietig verklaar. Gevolglik het die appèl nie geslaag nie. Met ’n appèl by die eersvolgende partikuliere sinode is die absurde besluit van die klassis nietig verklaar. (Interessant is dat prof. A sy mening baseer op ’n foutiewe interpretasie van wat ’n ander professor (B) in sy kerkorde-handleiding beredeneer oor hierdie aangeleentheid — foutief, omdat prof. A die argumentasie van prof. B oor

|138|

die kwessie van twee derde meerderheid nie volledig opgelees het nie, maar slegs tot aan die einde van ’n bepaalde bladsy!).

Die ideaal moet altyd wees om besluite te neem met algemene instemming. Omdat dit egter nie in alle gevalle moontlik is nie, moet daar gestem word; maar daar moet biddend gestem word, dat die Here deur sy Woord en Gees só sal lei en beïnvloed dat die regte besluit geneem sal word.

 

Opsteek van hande, of geslote stembriewe?

Gewoonlik word oor sake gestem met opsteek van hande, en oor persone met geslote stembriewe. Soms kan ook oor persone met opsteek van hande gestem word, maar dan moet daar sekerheid bestaan dat daar nie onbehoorlike beïnvloeding sal wees nie (kyk p. 99).

Dit is nie noodsaaklik dat daar oor alle sake formeel gestem word nie; die voorsitter kan uit die bespreking byvoorbeeld aflei dat daar algemene ooreenstemming oor ’n saak is; dan hoef hy slegs te vra of almal daarmee instem (kyk Bylae „C” agter in hierdie boek).

 

Buite stemming bly.

Omdat Christus Self sy kerk regeer deur sy Woord en Gees, is dit nie toelaatbaar dat enigiemand in ’n kerklike vergadering buite stemming mag bly nie, behalwe in hoogs uitsonderlike omstandighede. In so ’n geval moet die persoon wat buite stemming wil bly, die toestemming van die vergadering daarvoor verkry.

 

Aantekening in minderheid.

Soms gebeur dit dat iemand, wat in die minderheid gestem het, vra dat dit in die notule aangeteken moet word dat hy in die minderheid gestem het.

Hieroor het die Sinode van 1961 besluit dat aantekening in die minderheid kerkregtelik geen implikasies het nie (Handelinge p. 562/563, art. 209).

|139|

Staking van stemme.

Wanneer stemme staak oor persone, moet met aanroeping van die Naam van die Here geloot word. Wanneer stemme egter staak oor sake, is die saak van die tafel af (Sinode 1873, p. 46, art. 173).

Soms is die saak wat in behandeling is, egter van so ’n belangrike aard dat dit nie sonder meer van die tafel gereël kan word by staking van stemme nie. In so ’n geval is daar verskeie moontlikhede:
➢ die saak kan weer oopgestel word vir bespreking;
➢ die saak kan vir beslissing uitgestel word vir ’n volgende vergadering;
➢ die inhoud van die saak kan gewysig word vir groter aanvaarbaarheid;
➢ stem met geslote stembriewe i.p.v. met opsteek van hande.

Indien nie een van bogenoemde reëlings ’n uitslag oplewer nie, kan daar ook in so ’n dringende geval met aanroeping van die Naam van die Here geloot word. Dit moet egter slegs in uitsonderlike gevalle gedoen word, en dan ook slegs wanneer die saak in behandeling so belangrik is dat dit nie summier van die tafel gereël kan word nie.

[Hierdie laaste moontlikheid kom dalk vreemd voor; daarom wil ek dit soos volg motiveer:

Die basis van Gereformeerde kerkregering is dat Jesus Christus self sy kerk regeer; Hy doen dit deur middel van mense wat hy daartoe roep (byvoorbeeld by wyse van meerderheidstem); Hy kan dit egter ook doen sonder die bydrae van mense, (byvoorbeeld deur die lot wat gewerp word), veral wanneer die regering deur middel van mense nie gewenste resultate oplewer nie (soos by staking van stemme).

Prinsipieel is daar geen verskil tussen stemming oor persone en stemming oor sake nie.].

 

Voorsitter geen beslissende stem.

Wanneer stemme staak, het die voorsitter geen beslissende stem nie (kyk bladsy 22, 28).

 

Vas en bindend.

[Kyk Bylae „B” agter in hierdie boek].

|140|

Die besluite van alle kerklike vergaderings, wat wettig met meerderheid van stemme geneem is, is vas en bindend.

Dit beteken dat alle kerke en lidmate binne die gebied van die vergadering wat die besluit geneem het, hulle daaraan moet hou en daaraan uitvoering moet gee. Om eensydig en eiewillig sulke besluite te ignoreer en te maak asof dit geen regskrag het nie, is onordelik en onaanvaarbaar. In wese is dit nie gereformeerd nie, maar independentisties. Dit kom prakties neer op verbreking van kerkverband. Nadruk moet egter daarop gelê word dat besluite van kerklike vergaderings slegs bindend is vir lidmate en mindere vergaderings binne die gebied van so ’n kerklike vergadering. Die besluite van een partikuliere of nasionale sinode is byvoorbeeld nie vanself bindend vir ander partikuliere of nasionale sinodes nie.

In die „Openlike Verklaring” wat gewoonlik aan die begin van meerdere vergaderings gelees word en waarmee afgevaardigdes hul instemming moet betuig, word onder andere die volgende vervat: „Met betrekking tot die Kerkregering sal ons ons hou aan die kerkorde van bogenoemde sinode van Dordrecht soos dit gewysig is deur die sinodes van die Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika.” Afgevaardigdes wat nie met die Openlike Verklaring instem nie, verbeur hul sittingsreg in die betrokke meerdere vergadering.

Ook die geloofsbrief wat mindere vergaderings aan hul afgevaardigdes na meerdere vergaderings gee, bind hulle aan hierdie beginsel van artikel 31. In daardie geloofsbrief word onder andere die volgende onderneem: Die ... (afvaardigende vergadering) verbind hom om alle besluite van die ... (vergadering waarheen afgevaardig is) as vas en bindend te beskou en dit getrou te help uitvoer en nalewe.

 

Voorwaarde.

Hierdie onderneming van die afvaardigende vergadering is egter onderhewig aan dié voorwaarde dat alle besluite geneem moet wees volgens die Woord van God, die Formuliere van Eenheid en die aanvaarde Kerkorde.

Gestel nou byvoorbeeld ’n mindere vergadering is oortuig dat ’n sekere besluit van ’n meerdere vergadering nie aan bogenoemde voorwaarde

|141|

voldoen nie. Mag hy dan die genome besluit eiewillig ignoreer en maak asof dit geen regskrag het nie?

Ongelukkig is daar in die GKSA hierdie siening by sommige. Hierdie siening word genoem die „ratifikasiereg”.

 

Ratifikasiereg. 

Ratifikasiereg is die vermeende reg wat ’n mindere vergadering sou hê om eers die besluite van meerdere vergaderings te „ratifiseer” voordat dit regskrag het; dit beteken dat mindere vergaderings eers die besluite van meerdere vergaderings moet goedkeur en bekragtig (d.m.v. ondersoek en toetsing om te bepaal of dit aan die bogenoemde voorwaardes voldoen), voordat hulle daaraan uitvoering gee.

In die GKSA is hierdie ratifikasiereg egter nie geldig nie. Besluite van kerklike vergaderings is vas en bindend en almal moet hulle daaraan hou en dit nalewe „... tensy bewys word dat dit in stryd is met Gods Woord of die artikels van die Kerkorde.”

 

„Tensy bewys word ...”.

Hierdie artikel bepaal dat daar eers „bewys” moet word (LW: nie „beweer word” nie) dat besluite in stryd is met Skrif en Kerkorde, voordat die „vas en bindend” van artikel 31 nie meer geldig is nie. Dit kan gedoen word by wyse van beswaar by die vergadering wat die besluit geneem het, of by wyse van appèl na ’n volgende meerdere vergadering. (Die vereistes/besonderhede vir beswaarskrifte word by artikel 46 bespreek, en dié vir appèlle later by art. 31).

Slegs een van hierdie meerdere vergaderings het die bevoegdheid om te verklaar dat ’n besluit in stryd is met Skrif en Kerkorde, en daarom geen regskrag meer het nie.

Geen mindere vergadering het die reg om eiewillig ’n meerdere vergadering se besluit kragteloos te maak nie ... nie by wyse van die ratifikasiereg óf by wyse van blote ignorering van so ’n besluit nie!

 

Appèl

(Kyk Bylae E).

Artikel 31 bepaal dat iemand hom op ’n meerdere vergadering kan beroep indien hy deur die besluit van ’n mindere vergadering „verongelyk” is (gelukkig nie „verongeluk” nie!).

|142|

Dit beteken dat as iemand deur die besluit van ’n mindere vergadering in die ongelyk gestel is, kan hy hom by wyse van appèl op ’n meerdere vergadering beroep. Die Sinode van 1939 het die woord „verongelyk” verklaar as „krenking van die reg”: „... alleen by krenking van die reg mag geappelleer word” (Handelinge p. 144, art. 135, 1(a), kursivering oorspronklik J.V.).

Die appèl moet wees van ’n mindere op ’n meerdere vergadering.

 

Is appèl toelaatbaar in alle gevalle waar nie saamgestem word met besluite van kerklike vergaderings nie?

Daar is ’n breë opvatting dat regskrenking in hierdie artikel nie slegs dui op krenking van die persoonlike reg nie, maar krenking van die reg in die algemeen.

Persoonlik is ek van mening dat die bewoording van artikel 31 só is dat dit slegs persoonlike regskrenking bedoel: „As iemand egter ’n klagte het dat hy deur die uitspraak van ’n mindere vergadering verongelyk is, ...” (my kursivering, J.V.).

In die praktyk gebeur dit dikwels dat iemand wat nie met ’n mindere vergadering se besluit saamstem nie, direk oorgaan tot appèl ... selfs al is daar geen sprake van persoonlike regskrenking nie. Behalwe dat die agendas van meerdere vergaderings deur hierdie praktyk onnodig oorlaai kan word, strook dit na my mening ook nie met die gees en bedoeling van artikel 31 nie.

In so ’n geval, waar daar nie gekonformeer kan word nie (maar geen persoonlike regskrenking is op die spel nie) moet ’n beswaar teen die gewraakte besluit ingedien word, by dieselfde vergadering wat die oorspronklike besluit geneem het. Indien so ’n beswaar nie gehandhaaf word nie, is die beswaarde se reg daardeur gekrenk, en kan hy hom op daardie stadium met ’n appèl tot ’n meerdere vergadering wend.

Die verskil tussen ’n appèl en ’n beswaar is onder andere juis dat slegs in geval van krenking van die (persoonlike) reg geappelleer mag word.

 

Appèlprosedure.

Die „Prosedure vir die behandeling van appèlsake” word agter in die Kerkordeboekie, p. 67 e.v., weergegee; ek gaan dit nie in hierdie boek herhaal nie.

|143|

Ek wys slegs op die volgende wysigings/byvoegings:
➢ by punt 4 op p. 68 het die Sinode van 1991, na aanleiding van ’n beswaarskrif, besluit dat die professor in kerkreg nie langer „ex officio lid” van appèlkommissies sal wees nie (Handelinge p. 524 e.v.);
➢ die Sinode van 1985 (Handelinge p. 524, 525) het die volgende byvoeging by die prosedure gevoeg: „Die appellant stel waar moontlik (verkieslik 14 dae) voor die betrokke meerdere vergadering sy appèl, met uiteensetting van gronde skriftelik ter beskikking van die korresponderende kerkraad/Deputate vir korrespondensie (KO, art. 45)”;
➢ die Sinode van 1997 (Handelinge p. 545, 546) het ’n byvoeging by die prosedure gemaak met betrekking tot getuienis/toeligting wat moontlik in die behandeling van ’n appèl nodig is.

 

Orde van behandeling van appèl.

Eers moet die appèl formeel ontvanklik verklaar word deur die vergadering wat dit moet behandel.

Nou gebeur dit soms dat ’n appèl onontvanklik verklaar word as gevolg van een of ander formele vereiste waaraan dit nie voldoen nie (byvoorbeeld punt 1(d) op p. 68: die appellant het nie presies binne 6 weke kennis gegee van sy voorneme om te appelleer nie, maar was ’n week of wat te laat).

Ek wil baie sterk daarop nadruk lê dat appèlle nie bloot op grond van formele gebreke onontvanklik verklaar word nie; dit sou kon neerkom op verdere regskrenking. (Baie van die formele gebreke is naamlik nie te wyte aan moedswilligheid of blote nalatigheid nie, maar aan onkunde ... wat na my mening met liefde verdra moet word.)

Die kwessie van laat kennisgewing van appèl mag egter nooit daarop gemik wees om die vergadering teen wie se besluit geappelleer word, daarvan te weerhou om ’n behoorlike verweer teen die appèl voor te berei nie.

Nota 1: Daar word beweer dat dit nie nodig is vir die vergadering teen wie se besluit geappelleer word, om ’n „verweer” op te stel nie; want, só word gesê, ’n appèl gaan teen ’n besluit en nie teen ’n vergadering nie. Maar: Elke appèl is tog in wese ’n beskuldiging

|144|

van regskrenking deur ’n vergadering deur middel van ’n sekere besluit; ’n „besluit” kan homself nie verweer nie, en daarom is dit logies dat die vergadering wat die besluit geneem het, voldoende geleentheid kry om homself te verweer teen die beskuldiging van regskrenking.
Nota 2: By sommige mense is daar beswaar teen die woord „verweer”. Maar, soos hierbo gesê is: ’n appèl is tog in wese niks anders nie as ’n beskuldiging dat ’n vergadering regskrenking gepleeg het deur ’n sekere besluit; daarom moet so ’n vergadering homself tog verweer teen die beskuldiging van regskrenking.

Nadat die appèl ontvanklik verklaar is, word ’n appèlkommissie aangewys. Daarná besluit die vergadering of die appèl met geslote deure behandel moet word, of nie. Alle appèlle wat om tugsake gaan, word met geslote deure behandel (kyk punt 5 van prosedure in Kerkordeboekie, p. 68).

Die appèl word nou toegelig deur die appellant(e), of deur dié persoon wat deur die appellant(e) gevra is om dit namens hom/hulle te doen. (’n Appellant mag versoek dat iemand anders sy/haar appèl toelig en/of verdedig; dit impliseer dat die appellant(e) self afstand doen van die reg tot toeligting/verdediging. Die vergadering wat oor die appèl uitspraak moet doen, moet so ’n versoek eers bewillig).

Daarná stel die vergadering teen wie se besluit die appèl gerig is, sy verweer.

Nadat die verweer gestel is, kry die vergadering geleentheid om vrae te stel. (LW: op hierdie stadium word daar nog geen beredenering toegelaat nie; dit volg eers nadat die appèlkommissie se rapport aan die orde kom.)

Die appèl word nou na die aangewese appèlkommissie verwys.

Nota: die appellant, die verweerder sowel as enige afgevaardigde in die vergadering wat so verkies, mag hulle by die Kommissie voeg om verdere insette te lewer.

Wanneer die Kommissie se rapport gereed is, is die volgorde só:
➢ rapport van Kommissie; (waar toepaslik, eers die meerderheids- en daarna die minderheidsrapport);

|145|

➢ bespreking/vrae;
➢ repliek deur rapporteur van Kommissie; (waar toepaslik, eers deur rapporteur van meerderheids- en daarna deur rapporteur van minderheidsrapport);
➢ repliek deur verweerder, indien verkies;
➢ repliek deur appellant(e), indien verkies;
➢ appellant(e) en verweerder(s) verlaat vergadering, tensy hy/hulle afgevaardig is;
➢ besluitneming deur vergadering;
➢ mededeling van uitslag aan appellant(e).

Nota: dit is belangrik dat die appellant(e) die laaste geleentheid tot repliek ontvang, aangesien daar met ’n ander volgorde onbehoorlike beïnvloeding in die proses van besluitneming beweer kan word. ’n Appèl is naamlik ’n regsaak waar daar uitspraak oor beweerde regskrenking gegee moet word. Daarom moet diegene wie se reg na bewering gekrenk is, die laaste geleentheid tot repliek ontvang.

 

Praktiese konsekwensies van geslaagde appèl.

Die effek van ’n appèl wat geslaag het, is dat die besluit waarteen geappelleer is, nietig verklaar word; die toestand van vóór die mindere vergadering se besluit wat nou nietig verklaar is, geld dus weer, asof die betrokke mindere vergadering nie so ’n besluit geneem het nie.

Die praktiese konsekwensies van ’n appèl wat geslaag het, is baiekeer eenvoudig en duidelik. Maar dit kan ook wees dat dit nie so voor die hand liggend is nie.

Kan/mag ’n meerdere vergadering nou, nadat ’n appèl geslaag het, die praktiese konsekwensies daarvan uitspel indien hy daarom gevra word?

Soms word dit geweier, met die motivering dat so iets nie op die weg van die meerdere vergadering lê nie; ’n appèl is ’n regsaak, word daar dan gesê, en die meerdere vergadering moet slegs reg spreek, en niks meer nie.

Na my mening is so ’n argument nie korrek nie en onnodig formalisties. ’n Appèl is wel ’n regsaak; maar dan ’n kerklike regsaak, wat nie hanteer word soos ’n regsaak in die wêreldlike hof nie. Indien ’n meerdere vergadering daarom gevra word, mag hy nie net nie, maar moet hy

|146|

ook verduidelik wat die praktiese konsekwensies van ’n geslaagde appèl is — ter wille van die goeie orde in die kerk en die korrekte implementering van die saak waaroor dit in die geslaagde appèl gegaan het. Dit geld veral waar ’n appèl nie op alle appèlgronde slaag nie.

In die praktyk het dit helaas al dikwels gebeur dat daar, óf as gevolg van onkunde, óf as gevolg van blote moedswilligheid, verwarring, meningsverskil en selfs onsmaaklikhede rondom so ’n saak ontstaan het. In sekere gevalle het dit uitgeloop op nuwe appèlle. Dit kon alles voorkom gewees het indien die meerdere vergadering die praktiese gevolg van ’n geslaagde appèl verduidelik het.

Sou dit nie tot welsyn van die kerke gewees het indien dit ’n staande praktyk was dat die praktiese konsekwensies van alle appèlle deur die „regsprekende” meerdere vergaderings verduidelik word nie?

 

Appèl geniet voorrang.

Indien dit gebeur dat daar op die agenda van ’n meerdere vergadering ’n appèl is, maar ook een of meer ander sake wat direk verband hou met die appèl, dan moet aan die appèl voorrang verleen word in die orde van behandeling van sake — eenvoudig omdat daar met ’n appèl reg in geding is. Die appèl sou ook geprejudiseer word indien dit nie voor die ander sake behandel word nie.

As voorbeeld: ’n predikant word deur ’n classis contracta (kyk p. 292) geskors, met aanbeveling aan die klassis met deputate van die partikuliere sinode dat hy uit die amp afgesit word. Die predikant appelleer teen die besluit van die classis contracta na die volle klassis. Daar is dus nou op die agenda van die klassis die aanbeveling tot afsetting van die predikant, en ook die predikant se appèl daarteen. Dit is baie duidelik dat daar eers uitspraak gegee moet word oor die appèl, voordat die kwessie van afsetting uit die amp (indien nog van toepassing) behandel kan word.

Indien die sake andersom behandel word, kan dit wees dat ’n predikant uit die amp afgesit word, en kort daarná weer in die amp herstel moet word nadat sy appèl geslaag het.

|147|

Kan kennisgewing van appèl uitvoering van besluite opskort? 

Op hierdie vraag kan nie ’n algemeen-geldende antwoord gegee word nie, omdat dit verskil van geval tot geval. Elke vergadering sal self, met inagneming van alle faktore, daaroor moet oordeel. Steeds moet egter in groot erns rekening gehou word met die eer van die Here en die welsyn van die kerk ... maar ook met die reg van die voornemende appellant.

Indien bostaande vraag met ’n ongekwalifiseerde „ja” beantwoord sou word, kan dit daarop neerkom dat uitvoering van ’n bepaalde besluit vir jare uitgestel sal moet word; iemand kan byvoorbeeld tot by die Algemene Sinode (kyk art. 51) appelleer.

Indien bostaande vraag aan die ander kant met ’n ongekwalifiseerde „nee” beantwoord sou word, kan daaruit weer onnodige leed en regskrenking voortspruit.

Wat egter baie sterk beklemtoon moet word, is dat niemand in ’n bepaalde geval die regering van Christus in sy kerk tot stilstand kan bring deur ’n blote kennisgewing van appèl nie.

Wanneer iemand byvoorbeeld kennis gee van appèl omdat sy beswaar teen ’n verkose ampsdraer nie gehandhaaf is nie, sou dit raadsaam wees om die bevestiging uit te stel totdat ten minste die klassis so ’n appèl van die hand gewys het; want dan het die kerkraad darem die steun van die klassis vir die bevestiging. Indien die kerkraad in so ’n geval, ondanks kennisgewing van appèl, die bevestiging wel laat deurgaan, kan dit gebeur dat hy, indien die appèl slaag, die bevestiging van so ’n ampsdraer nietig moet verklaar — iets wat begryplikerwys traumatiese gevolge kan hê.

In geval van die afsetting van ’n ampsdraer uit die amp, is daar natuurlik nie sprake van ’n moontlike „uitstel” van so ’n besluit tot afsetting nie, selfs al sou die afgesette ampsdraer dadelik mondeling kennis gee van appèl; die rede vir hierdie stelling is dat die besluit tot afsetting onmiddellike effek het. Die oomblik wanneer besluit word tot afsetting, tree die afsetting ipso facto in werking. Indien in so ’n geval ’n latere appèl sou slaag, moet daar herstel in die amp plaasvind (kyk p. 302); in

|148|

die geval van ’n predikant sou so ’n ampsherstel terugwerkende krag hê met betrekking tot sy verbeurde versorgingsvoordele.

Indien ’n vergadering sou besluit om in geval van kennisgewing van appèl wel die uitvoering van sy besluit uit te stel, sal hy so ’n besluit duidelik moet motiveer, om moontlike prejudisering van die appèl te voorkom; daar kan byvoorbeeld soos volg geargumenteer word: die vergadering het, deurdat hy die uitvoering van sy gewraakte besluit uitgestel het, blyk gegee dat hyself nie baie oortuig is van die korrektheid/ regverdigheid van sy besluit nie. So ’n redenasie kan dan daartoe lei dat die appèl onregmatig bevoordeel word.

Vergaderings moet ook versigtig wees om nie uit vrees vir die moontlike sukses van ’n eventuele appèl die uitvoering van ’n besluit te maklik uit te stel nie.

 

Mag ’n appèl verwys word na deputate om ’n volgende vergadering te adviseer?

Hierdie vraag moet baie beslis negatief beantwoord word.

Omdat ’n appèl ’n regsaak is, moet dieselfde vergadering wat die appèl in behandeling geneem het, dit ook afhandel.

Indien dit gebeur dat daar nie voldoende tyd is om ’n oorwoë besluit te neem nie, kan die vergadering verdaag tot ’n latere datum. Dit is dan dieselfde vergadering, met dieselfde afgevaardigdes en dieselfde moderamen, wat sy sitting slegs op ’n latere datum voortsit.

Die appèlkommissie kan egter in die reses sy werksaamhede voortsit, indien dit nie tydens die eerste sitting afgehandel is nie.