|4|

Deel I

I A Back to basics

 

‘Jezus heeft ons de kerk niet aangedaan als een molensteen om de nek, maar als een gave die vreugde geeft’ (De hartslag van het leven). In het Nieuwe Testament spat die vreugde eraf wanneer over de kerk gesproken wordt. Denk aan tintelende beelden als ‘bruid’ en ‘lichaam van Christus’. Beelden die uitdrukken dat de kerk een gave is van God zelf en niet een moeizaam product van mensen. De kerk wordt gevormd door mensen maar het geheim ervan is de Heer zelf. Vandaar die vreugde.

Wanneer het vandaag over de kerk gaat, komen er bijna vanzelf ook andere woorden en beelden boven. Woorden als krimp en vergrijzing, en het beeld van een gebouw onder dik stof. De kerk die eens een vast onderdeel uitmaakte van onze cultuur en samenleving lijkt nu overbodig. In zulke tijden is de verleiding om maar op te houden met de kerk daarom heel herkenbaar.

Moeten we er dan inderdaad mee ophouden? Velen weigeren dat te doen. Als je doorvraagt, is dat niet omdat ze vinden dat de kerk er nu eenmaal bij hoort, maar omdat zij van de kerk houden. Omdat zij zich diep aangesproken weten door het evangelie, de boodschap waar de kerk van leeft. Omdat ze zich geen leven kunnen voorstellen zonder kerk.

Een leven zonder de kerk zal er niet zijn. De kerk is niet als een menselijk project begonnen maar als een gave van God. Een gave die bestand is tegen slijtage, afbraak en vervlakking. Zelfs als er een stoflaag over de kerk ligt, zal het leven eronder nooit helemaal verstikken. Het wordt op een verborgen manier in stand gehouden door God zelf.

Dat houdt wel de uitdaging in om dat leven steeds weer op het spoor te komen. Om het stof van de kerk af te blazen ofte laten blazen. Om die tintelende beelden over de kerk van het Nieuwe Testament weer te ontdekken en te beleven. Om back to basics te gaan en weer te ontdekken waar het om gaat.

Daarbij kan het helpen om antwoord te geven op de vraag waarom je wilt dat de kerk moet blijven. Of omgekeerd, waarom je doodongelukkig zou zijn wanneer de kerk verdween. Dat antwoord kun je aan jezelf geven of aan elkaar, maar ook aan tijdgenoten die zich misschien afvragen wat er zou missen als er geen kerk meer is. Een antwoord dat geen geheimtaal gebruikt maar verstaanbaar is. Ook dat is een manier om back to basics te gaan. Het is goed om op zo’n vraag een gezamenlijk antwoord te geven. Daar kunnen persoonlijke antwoorden in helpen. Hier volgt zo’n persoonlijk antwoord op de vraag ‘waarom kerk?’

1. In de kerk hoor ik woorden die ik nergens anders hoor. Die woorden worden ‘evangelie’ genoemd, goed nieuws van God. Het zijn woorden die me aanspreken in de diepste kern van mijn leven. Ik word erdoor opgericht als ik als een verloren mens langs de weg lig. Ik word erdoor in mijn kracht gezet en krijg moed om te leven. Dat evangelie staat op naam van Jezus. Hij geeft me ziel en zaligheid. Daarom moet de kerk blijven. Als een plaats waar God geloofwaardig wordt en blijft. Als een ruimte om te leren geloven en in dat geloof verder te groeien.

2. De kerk is een gemeenschap van mensen die elkaar aanvaarden in Jezus’ naam en die voor elkaar willen instaan. Alleen maar ‘ieder voor zich’ is armoedig. Alleen bij elkaar komen als ‘gelijkgezinden’ of vanwege een gezamenlijk belang is te weinig. De kerk is een plaats om samen te lachen en te huilen, om samen te eten en te drinken. Het maakt hier niet uit hoeveel je verdient, hoe je eruitziet, hoe oud je bent, wat voor kleren je aanhebt, of je alleen bent of samen. Er is iets dat die verschillen overstijgt, omdat je samen familie van God bent. Daarom ben je elkaar gegeven en sta je voor elkaar in.

|5|

3. De kerk helpt me om te begrijpen wat ‘goed leven’ is. Voor mijzelf, maar ook voor de samenleving. Inzicht in het goede leven komt me niet aanvliegen. Er is zoveel chaos en verwarring in de wereld. Het leven is zo onoverzichtelijk. Wat moet ik doen? Waar moet ik me voor inzetten? De kerk is niet de plaats voor pasklare antwoorden, maar wel valt er vanuit de Bijbel en de christelijke traditie licht op de dingen van het leven. Ik krijg inzicht in wat het goede leven is, voor mijzelf, voor de samenleving en voorde schepping. Ik word vanuit de kerk de wereld ingestuurd om daar in woord en daad getuige te zijn en het in praktijk te brengen.1

Back to basics vraagt om persoonlijke antwoorden. Natuurlijk kan dit back to basics ook anders worden gezien of verwoord. Belangrijk is dat hier het gesprek over wordt gevoerd. Juist de vraag wat back to basics betekent, kan energie losmaken, zowel in de plaatselijke gemeente als in de landelijke kerk.


1 De drie basics die hierboven zijn genoemd komen overeen met de bekende drieslag believe — belong — behave.